home

Narkomanija u Crnoj Gori (2)
UPOZORAVAJUCA STATISTIKA

   odaci istrazivackog tima koji je obradio 38 osnovnih i srednjih skola u Crnoj Gori, odnosno 4.054 ucenika, govore da je 6,5 procenata srednjoskolaca doslo u dodir sa drogom, odnosno, ili su je probali ili je koriste, dok je takvih medju osnovcima 0,4 procenata. Nemamo iluziju da u Crnoj Gori nece biti narkomana, ali je nasa teznja da narkomanija ne predje procenat od 10 do 15 odsto ove populacije. Program prevencije narkomanije vec se sprovodi u nekim podgorickim osnovnim skolama, eksperimentalno, a planira se da on postane dio redovne nastave, istice, izmedju ostalog, dr Boban Mugosa, epidemiolog.
   Po podacima do kojih je dosao istrazivacki tim, koji se bavi prevencijom narkomanije u Crnoj Gori, prosle godine je registrovano osam, a ove sedam klinicki lijecenih narkomana u nasoj Republici. Medjutim, ove brojke niti mogu biti, niti su mjerilo, jer se na osnovu njih ne moze doci do prave cifre zavisnih narkomana, a osim toga, kod nas ne postoji ustanova koja se bavi ovom bolescu. S druge strasne, objektivno je nemoguce doci i do broja onih koji jos nijesu zavisni, vec drogu koriste „od prilike do prilike". Vecina strucnjaka je saglasna i u stavu da su narkomani i konzumenti tableta, koje su, inace, jedna od najzastupljenijih droga u Crnoj Gori.
- Napravili smo program prevencije narkomanije u osnovnim skolama koji se u devet ustanova u Podgorici vec, eksperimentalno, sprovodi, kaze dr Boban Mugosa, epidemiolog, jedan od pokretaca ovog projekta. Mislim da se prevencijom postize vise nego i jednom drugom metodom lijecenja, jer svjetska iskustva pokazuju da je malo izlijecenih narkomana.
Istrazivacki tim koji je napravio Program prevencije narkomanije tokom priprema projekta obradio je 38 osnovnih i srednjih skola u Crnoj Gori, odnosno anketirano je 4.054 ucenika, od kojih je 6,5 procenata srednjoskolaca reklo da je doslo u dodir sa drogom, odnosno ili su je probali ili je koriste, dok je medju osnovcima takvih bilo 0,4 odsto.
- Za Crnu Goru koja do prije 10 godina nije imala ovu pojavu, ovi podaci znace da je krajnje vrijeme da se krene sa prevencijom, istice dr Mugosa. Mislim da izraz borba nije adekvatan i da ga treba izbjegavati. Prevencija je, srecniji termin a ona znaci, izmedju ostalog, i djelovanje kojim se neka pojava suzbija i smanjuje. Mi nemamo iluziju da u Crnoj Gori nece biti narkomana, ali je nasa teznja da taj procenat, medju mladjom populacijom, ne predje 10-15 odsto.
   Ciljna grupa na koju treba djelovati preventivnim programima, po misljenju dr Mugose, prije svih mora biti od petog do osmog razreda, sto ne znaci da srednjoskolce i studente treba zapostaviti.
- Ako uspijete da djeci do osmog razreda objasnite sva stetna dejstva narkotika, siguran sam da ona kasnije nece doci u iskusenje da probaju drogu, ili je bar ta mogucnost znacajno smanjena, smatra dr Mugosa. Prevencija, i to najvise u skolama, je jedini nacin da se postigne neki efekat. U tim ustanovama djeca se vaspitavaju, obrazuju, socijalizuju, a osim toga, skola je vezana i sa roditeljima i ostalim okruzenjem. Po rijecima dr Mugose, razlozi koje djeca navode kao motiv zasto su probali ili koriste drogu, potpuno se poklapaju sa istrazivanjima na svjetskom nivou. U 44 odsto slucajeva to su uradili ili rade iz radoznalosti, a 32 procenta zbog druzenja i nagovora.
- Po nasim podacima u Crnoj Gori se najvise koriste marihuana i tablete koje narkomani mijesaju sa alkoholom, kaze dr Mugosa. Medjutim, nikako se ne mogu sloziti sa podjelom na lake i teske droge. Sve one su iste i sve vode covjeka u tesku bolest.

Eksperimentalna nastava daje rezultate

   Program prevencije narkomanije vec pokazuje rezultate u skolama u kojima se sprovodi, kaze dr Boban Mugosa. Vecina roditelja nam prica kako ih djeca opsijedaju kada ih vide da puse, piju ili koriste tablete. Odmah im drze „predavanje" o stetnosti ovih supstanci, sto je, po meni, i te kako dobar znak.
Roditelji u potpunosti podrzavaju ovu akciju i ucestvuju u njoj, istice Mugosa. Od sljedece skolske godine ovaj program ce, ako sve bude islo po planu, uci u redovnu nastavu u svim osnovnim skolama u Crnoj Gori. Medjutim, u prevenciju se moraju ukljuciti svi i ona ce samo tako postici zeljeni rezultat.

Registri narkomana

   Da bi se u prevenciju narkomanije uslo na pravi nacin neophodno je formiranje registara narkomana, kazu strucnjaci.
- Ta evidencija nije potrebna da bi se znalo po imenu i prezimenu ko je narkoman, naglasava dr Boban Mugosa. Ona treba da bi se na osnovu licnih podataka mogla dobiti realna slika o narkomaniji. Samo tako se moze znati gdje je „zariste", gdje prvo treba djelovati. Bez registara sve se svodi na pretpostavke i nagadjanja.

(Nastavice se)

Preuzeto iz "Pobjede"

Podgorica, 24. novembra

- - - - - - - - - - - - - - 

Na ilegalnom trzistu narkoticima u gradu sve cesce musterije cak i osnovci
NA PODGORICKIM ULICAMA SMRT SE ZOVE "ZUTO" I "BIJELO"

Precutana prica:
DROGA U CRNOJ GORI